Του Τρύφωνα Τσομπάνη

Είχε ενδιαφέρον το Δημοτικό Συμβούλιο της Δευτέρας, κυρίως στο θέμα της αύξησης του μετοχικού κεφαλαίου της επιχείρησης των Λουτρών, όπου προτείνονταν να δοθούν 600.000 ευρώ για την ανακατασκευή του ξενοδοχείου και την ανάπτυξη της επιχείρησης. Και σκέφτηκα να ρωτήσω, μήπως θυμάται κανείς τα τελευταία 16 χρόνια πόσα εξακοσάρια δαπανήθηκαν για το περίφημο «Μέλαθρον Βαλκανικής», όπως ονομαζόταν κάποτε το ξενοδοχείο; Στον Λαγκαδά λέμε μια παροιμία «γριά καμήλα γαλάζια χάντρα», δηλαδή όταν κάποτε οι καμηλιέρηδες ήθελαν να πουλήσουν καμιά γριά καμήλα, τη στόλιζαν με γαλάζιες χάντρες για να ξεγελάσουν τον αγοραστή. Πολύ φοβούμαι πως ένα κτήριο που έχει στην πλάτη του πάνω από 85 χρόνια ζωής (χτίστηκε από το 1926 όταν την επιχείρηση των λουτρών ανέλαβε ο ιδιώτης κ.Κουλουφάκος), έχει περάσει πλέον στα διατηρητέα, και χρειάζονται πολλά περισσότερα για να συντηρηθεί. Μου έκανε όμως εντύπωση πως ενώ υπάρχει έντονο ενδιαφέρον να αναπτυχθεί και να αποβεί κερδοφόρα η επιχείρηση των Λουτρών, δεν υπάρχει ένα συγκεκριμένο πλάνο και σχέδιο δράσης και μου έκανε ακόμη μεγαλύτερη εντύπωση το γεγονός ότι όταν ο Δήμαρχος ζήτησε προτάσεις, δεν ακούστηκε ούτε μία από τους Δημοτικούς μας άρχοντες. Πιθανόν να μη ήταν έτοιμοι οι άνθρωποι. Όμως πάντοτε τα Λουτρά απασχολούσαν τους Λαγκαδιανούς και ενδιαφέρονταν για την σωστή λειτουργία τους, και μάλιστα από το 1908 στο περιοδικό ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΑ υπάρχει ένα άρθρο του Ιωάννη Σιώρη, που ασχολείται με τη Λουτρόπολή μας και κάνει τις δικές του προτάσεις, κατηγορώντας όμως κατοίκους και Δημοτικούς άρχοντες, για αβελτηρία, ότι το μόνο που τους ενδιαφέρει είναι το κέρδος και η εκμετάλλευση των λουομένων τουριστών, οι οποίοι άρχισαν να εγκαταλείπουν την λουτρόπολή μας και να πηγαίνουν ακόμη και στη Βράινα της Σερβίας για λουτροθεραπεία. Το 1908 λοιπόν, ο Ιωάννης Σιώρης κάνει τις προτάσεις του και μάλιστα σε συνεργασία με τον τότε  Δημαρχιακό γιατρό των Λουτρών, μιλούν για «βελτίωση του κλίματος, για φύτευση δένδρων, για σχηματισμό δασυλλίου πέριξ των λουτρών, ώστε να εξασφαλίζεται και η καύσιμος ύλη των εγκαταστάσεων, αλλά μιλούν και για ευπρεπισμό των λουτήρων και των υλιολούτρων (λασπόλουτρων), ώστε να καταστούν εφάμιλλα των ευρωπαϊκών». Στη συνέχεια μιλούν για τους κανόνες υγιεινής, για σωστό περιφερειακό δρόμο γύρω από τα λουτρά, ώστε να ασκούνται οι επισκέπτες, ακόμη προτείνει «έν τέλειον ξενοδοχείον και καφενείον εξοχικόν, με μουσικήν τερπνήν και θέατρα επίσης, χάριν των εκεί διαμενόντων». Αυτά και άλλα πολλά στα 1908. Όμως όταν το 1936 η τότε Δημαρχιακή επιτροπή των Λουτρών εξέδωσε ένα λεύκωμα διαφημιστικό για τη Λουτρόπολή μας και υπογράφεται από τον Πέτρο Καλιφατίδη, και εκεί γίνεται λόγος για την ανάπτυξη και τα όνειρα για τα λουτρά. Τότε έγινε μια επένδυση της τάξεως των 10 εκατομμυρίων δραχμών από τον Κουλουφάκο, για να δημιουργηθούν «θεραπευτήρια πολυτελείας, ξενοδοχείο πολυτελείας, αγοραί, πάρκα, τένις κλπ». Όμως ο Δήμος πάνω στη δεκαετία ξαναπήρε τα λουτρά και όσα « εξωραϊστικά, εξυγιαντικά, ψυχαγωγικά  και εν γένει παντός είδους εκπολιτιστικά και προοδευτικά έργα και ανάλογα προς την φυσικήν θέσιν του τόπου, ώστε να αποτελέσουν έν ενιαίον τεχνικόν καλλιτεχνικόν σύνολον, και παρουσιάσουν μίαν εξελιγμένην λουτρόπολιν», έμειναν στα χαρτιά και στα όνειρα. Αργότερα ανετέθη μελέτη σε πανεπιστημιακούς με επικεφαλής την κ. Ξ. Σκαρπιά-Χόϊπελ για την ανάπτυξη, αλλά βούλιαξε κι αυτή στη λάσπη των λουτρών μας.

Τώρα όμως τι γίνεται;

Σίγουρα κανένας επιχειρηματίας εν μέσω κρίσης δεν θα ξεκινούσε να επενδύσει στα Λουτρά μας. ’ρα το βάρος πέφτει σε μας όλους. Εδώ και 12 χρόνια, ο υπογράφων κατέστη γραφικός, να γράφει για τα Λουτρά και να προτείνει ιδέες που έμειναν στα χαρτιά από το 1908 ακόμα. Οι εκάστοτε πρόεδροι των λουτρών έπαιρναν τις προτάσεις μας, τις πρώτες κι όλας ημέρες της θητείας τους, ύστερα όμως ξεχνούσαν που τις πετούσαν. Αναμφίβολα έγιναν κάποια σοβαρά πράγματα με την ανάδειξη των βυζαντινών λουτήρων που αγνοούσαμε την ομορφιά τους. Μη λησμονούμε ότι ο χώρος των Λουτρών είναι ένας αρχαιολογικός χώρος, παρ’ όλα αυτά δεν είναι καταχωρημένος στο Υπουργείο Πολιτισμού ως τέτοιος, γι αυτό και δεν συμπεριλαμβάνεται ποτέ στις εκδηλώσεις και στις δράσεις του Υπουργείου Πολιτισμού. Ποτέ δεν έγινε μια αξιόλογη αρχαιολογική έρευνα για να εντοπίσουμε παλαιότερες φάσεις των λουτρών που πιστεύω ότι μας πηγαίνουν τουλάχιστον 400-500 χρόνια νωρίτερα απ’ ότι τις υπολογίζουμε τώρα (900 μ.Χ).

Η δυνατότητα που υπάρχει μέσω του ΕΣΠΑ αλλά και άλλων ευρωπαϊκών προγραμμάτων θα βοηθούσαν πολύ στην υπόθεσή μας. Η υποδομή της φιλοξενίας δεν θεραπεύεται με ασπιρίνες- διορθωτικές ενός παλιού ετοιμόρροπου ξενοδοχείου. Αυτό χρειάζεται αναστύλωση για λαογραφική χρήση. Χρειάζονται νέες μορφές υποδομών, που υπάρχουν στα καλύτερα θερμαλιστικά κέντρα της Ευρώπης και των Βαλκανίων. Μικρά σπίτια, σκορπισμένα μέσα στην έκταση των 900 στρεμμάτων, με αντίστοιχη περιποίηση των χώρων, κατασκευές ξύλινες 25 τ.μ ή και χτιστά στούντιο, που θα μπορούσαν να φιλοξενούν από 1 μέχρι 4 άτομα.(το κόστος τους με την επίπλωση δεν ξεπερνά τις 20.000 ευρώ, δηλ. 20 τέτοια δωμάτια θα κόστιζαν στο Δήμο 400.000 ευρώ). Στην περιοχή του Αιγίου υπάρχουν ακόμα και ψαροκαλύβες, που εσωτερικά είναι πλήρως επιπλωμένα δωμάτια, 2-4 ατόμων (για τους extreme τουρίστες).

Η έλλειψη ενός ανοιχτού θεάτρου για τις εκδηλώσεις είναι ορατή, ακόμα και η ανυπαρξία ενός θερινού κινηματογράφου γίνεται αισθητή από τους τουρίστες μας.

Εκείνο που με προβληματίζει τόσα χρόνια είναι, γιατί η επιχείρηση των λουτρών να επιβαρύνεται με έξοδα πετρελαίου θέρμανσης, όταν βρίσκεται πάνω στη πηγή της γαιοθερμίας, και που είναι επιτέλους το στέγαστρο της πισίνας;

Ακόμα κανείς δεν σκέφτηκε, να αποκτήσουν επιτέλους τα Λουτρά μια μικρή έστω μονάδα εμφιάλωσης του νερού των Λουτρών; Ποιος Λαγκαδιανός ή επισκέπτης ή άνθρωπος του νομού μας δεν θα στήριζε μια τέτοια πρωτοβουλία που θα ξεκινούσε από τα καταστήματά μας, τα σπίτια μας, τα εστιατόριά μας;

Νομίζω ότι υπήρχαν και κάποιες έτοιμες μελέτες για τα Λουτρά. Αν αγαπάμε αυτή τη πόλη, ας βάλουμε όλοι το χεράκι μας για την ανάπτυξή της. Ο ξεχωριστός και καταξιωμένος επιστήμονας κ. Ζήσης Αγγελίδης, είχε κάποτε, καταπληκτικές ιδέες για τα Λουτρά, γιατί δεν αξιοποιούμε τις γνώσεις του;

Δεν ξέρω αν και αυτές οι σκέψεις και προτάσεις, πάνε εκεί που πήγαν και οι άλλες, όμως μένω στο γεγονός ότι αυτές οι σκέψεις μπορεί να δημιουργήσουν συζήτηση, ενδιαφέρον, άλλες ιδέες και δράση, αλλά και αυτό να μη γίνει, τουλάχιστον θα είναι καταχωρημένες στα αρχεία του ηλεκτρονικού μας τύπου, που τόσο πρόθυμα φιλοξενεί τις απόψεις μας. Ίσως το 3008 παραπέμπουν και στο άρθρο αυτό.