ΠΛΕΙΣΤΗΡΙΑΣΜΟΙ: ΤΙ ΙΣΧΥΕΙ ΑΠΟ 1/1/2015;

Του δικηγόρου Χρήστου Α. Μπούμπουρα

Στόχος του παρόντος άρθρου είναι να σκιαγραφηθεί το νέο τοπίο που δημιουργείται ως προς το ζήτημα των πλειστηριασμών πρώτης κατοικίας λαμβάνοντας υπόψη ότι από την 31^η Δεκεμβρίου 2014 έπαψαν να ισχύουν οι διατάξεις του νόμου 4233/2014, οι οποίες είχαν «αναστείλει» υπό προϋποθέσεις τη διενέργεια πλειστηριασμών.

Σύμφωνα με το νέο τοπίο που διαμορφώνεται, δημιουργείται ένα «πλέγμα» προστασίας της κύριας κατοικίας μέσα από τον «Κώδικα Δεοντολογίας των Τραπεζών» και τον «Συνεργάσιμο Δανειολήπτη». Συγκεκριμένα, μέσω των ρυθμίσεων των δανείων που θα ξεκινήσουν οι τράπεζες σε συνδυασμό με τη συνέπεια και τη συνεργασία που θα επιδεικνύει ο δανειολήπτης. Επιπροσθέτως, παραμένει σε ισχύ ο γνωστός στους Ελληνες πολίτες και ως «νόμος Κατσέλη», αν και υπάρχουν σενάρια περί αλλαγών με σκοπό την επίσπευση του χρόνου εκδίκασης των αιτήσεων στα Ειρηνοδικεία της χώρας.

Ειδικότερα, όσον αφορά τον Κώδικα Δεοντολογίας για τις τράπεζες περιλαμβάνει αυστηρούς κανόνες σχετικά με τη συμπεριφορά τους προκειμένου να παρέχονται διευκολύνσεις στους οφειλέτες για τη ρύθμιση και αποπληρωμή των δανειακών τους υποχρεώσεων. Εισάγονται λοιπόν για πρώτη φορά οι αρχές του «συνεργάσιμου δανειολήπτη» και του «εύλογων δαπανών διαβίωσης». Από τη στιγμή λοιπόν που θα διαπιστωθεί καθυστέρηση εξυπηρέτησης του δανείου για διάστημα 30 ημερών, μεσολαβεί ένα χρονικό διάστημα επικοινωνίας ανάμεσα στα τραπεζικά ιδρύματα και στους δανειολήπτες και ακολουθούνται τα εξής στάδια: επικοινωνία με τον δανειολήπτη, συγκέντρωση οικονομικών στοιχείων και αξιολόγησή τους, κατάθεση προτάσεων για εξεύρεση λύσης. Με αυτούς τους άξονες θα επιχειρείται μία συνολική προσπάθεια χειρισμού της κάθε υπόθεσης ξεχωριστά ώστε να διαπιστωθούν οι αιτίες που οδήγησαν στην καθυστέρηση αποπληρωμής του δανείου και στη συνέχεια να διαπιστωθούν οι ενδεδειγμένες εναλλακτικές λύσεις για λογαριασμό του κάθε δανειολήπτη. Αν εκείνος δεν συμφωνήσει, δεν κινδυνεύει να χάσει το χαρακτηρισμό του «συνεργάσιμου». Όσον αφορά την περίπτωση καθυστέρησης πληρωμής πάνω από 30 ημέρες, η τράπεζα υποχρεούται να αποστείλει γραπτή επιστολή-ειδοποίηση μέσα σε 15 ημέρες, ενώ σε περίπτωση μη ανταπόκρισης του δανειολήπτη μέσα σε 15 ημέρες, τότε η τράπεζα οφείλει εκ νέου μέσα σε 15 ημέρες να τον ενημερώσει εγγράφως για τις συνέπειες του χαρακτηρισμού του σε «μη συνεργάσιμο» δανειολήπτη.

Σε κάθε περίπτωση πάντως που το τραπεζικό ίδρυμα προχωρήσει στην κατάταξη ενός δανειολήπτη στην κατηγορία του «μη συνεργάσιμου», πρέπει να του γνωστοποιήσει την απόφασή του αυτή μέσα σε 15 ημέρες εξηγώντας τους ειδικότερους λόγους για τους οποίους οδηγήθηκε σε αυτή την απόφαση και ποιο είναι το χρονοδιάγραμμα των μελλοντικών ενεργειών που προτίθεται να κάνει σε βάρος αυτού και των τυχόν εγγυητών του.

Επιπροσθέτως, όπως ειπώθηκε ανωτέρω παραμένει σε ισχύ ο νόμος για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά (νόμος Κατσέλη), για νοικοκυριά δηλαδή με αποδεδειγμένη μόνιμη αδυναμία πληρωμών αποσκοπώντας σε διαγραφή ενός μεγάλου μέρους των οφειλών τους και προστατεύοντας παράλληλα την κύρια κατοικίας τους από πλειστηριασμό έναντι τραπεζών και ιδιωτών. Οι αιτήσεις για υπαγωγή στις διατάξεις του νόμου από την έναρξη της ισχύος του το 2010 ανέρχονται σε 100.000 περίπου, ενώ λόγω του όγκου των υποθέσεων που έχουν συσσωρευτεί προς εκδίκαση, οι αιτήσεις προσδιορίζονται πλέον για συζήτηση στο ακροατήριο ακόμη και το 2023.

Αν τέλος ο δανειολήπτης δεν μπορεί για αντικειμενικούς λόγους να υπαχθεί σε καμία ρύθμιση για την οφειλή του, τότε ο δανειστής έχει τη δυνατότητα να ξεκινήσει διαδικασία αναγκαστικής εκτέλεσης σε βάρος της περιουσίας του οφειλέτη με την έκδοση εκτελεστού τίτλου και την έναρξη διαδικασιών κατάσχεσης και διενέργειας πλειστηριασμού, αν και υφίσταται προφορική δέσμευση από τη μεριά των τραπεζών περί μη ενδιαφέροντος για γενικό «ξεπάγωμα» των πλειστηριασμών εξαιτίας του μηδενικού ενδιαφέροντος των πλειοδοτών και του υψηλού κόστους δικαστικών εξόδων.