(στη φωτογραφία η οικία Ζλατάνου ζωγραφισμένη από τον αρχιτέκτονα Αλ. Λίγδα)

Το πάθος μου για αυτή την πόλη δεν εξαντλείται φυσικά στα γραφόμενά μου, αλλά στο ότι κοιμάμαι και ξυπνώ με τον πόνο του ανθρώπου που ενώ «είναι πλούσιος» ζει στη φτώχεια μιας πεζής καθημερινότητας, αποκομμένος εφιαλτικά από τον ομφάλιο λώρο του πλούσιου παρελθόντος, που κείτεται γύρω του υπό μορφήν ερειπίων. Ιστορία, παράδοση, πολιτισμός, αρχιτεκτονική, τέχνη, ένα φανταστικό παλίμψηστο που μαρτυρά τον πλούτο αυτού του τόπου, μένουν τραγικά ερείπια μιας γενιάς που έμαθε δυστυχώς να ζει χωρίς την γοητεία και την ομορφιά τους. Αδιάφοροι θαρρείς στην ομορφιά, όσοι εθήτευσαν στην εξουσία αυτής της γης  και που κυβέρνησαν την τύχη αυτού του τόπου. Όμως μια ματιά μόνο στο παρελθόν, θα άνοιγε παράθυρο φωτός στο μέλλον μας. Ό,τι απόμεινε, έστω και υπό μορφήν χαλασμάτων και ερειπίων, του περασμένου αιώνα, φανερώνει ανθρώπους μιας άλλης αισθητικής και μιας άλλης κουλτούρας, που δεν μπορούσαν να φανταστούν τη ζωή τους χωρίς ομορφιά και έξω από το κάλλος! Ο τόπος μας είναι κατάσπαρτος από ομορφιά, κρατά κρυμμένους μέσα στα σπλάχνα του θησαυρούς αιώνων, και οι κάτοικοι αυτής της επαρχίας έσπειραν θαρρείς μέσα στο χώμα που τους γέννησε τα πιο όμορφα από τα ονείρατά τους και ήλπιζαν πως οι επίγονοί τους θα έβρισκαν στον κρυμμένο αυτό θησαυρό την πλούσια κληρονομιά για να ζήσουν εις τον αιώνα. Όμως τους απογοητεύσαμε με την αδιαφορία μας!!! Βέβαια δεν συμβαίνει παντού αυτό, πάντα κάποιες φωτεινές εξαιρέσεις θα διαψεύδουν την πραγματικότητα, αλλά σε μας οι εξαιρέσεις αυτές είναι πολύ φτωχές.

Μην αντέχοντας λοιπόν να περπατώ ανάμεσα σε χαλάσματα αποφάσισα να μοιραστώ τον πόνο μου με τους αρμοδίους φορείς του Υπουργείου Πολιτισμού και περιέγραψα το όνειρό μου και την απαίτηση, τουλάχιστον εκείνοι που κηρύσσουν ένα κτήριο διατηρητέο να το σεβαστούν πρώτοι αυτοί και να δείξουν τον δρόμο και στους πολίτες. Η απάντηση θα έλεγα σχεδόν άμεση, με την εντολή από την γεν. γραμματέα του Υπ. Πολιτισμού να αναλάβει η υπηρεσία Νεωτέρων Μνημείων την μελέτη των προβλημάτων και να συνταχθούν οι απαραίτητες μελέτες. Όμως ο τρόπος που εργάζεται πάντα η κρατική μηχανή και οι χρόνιες καθυστερήσεις από παρεμβάσεις άλλων εργασιών, σίγουρα δεν είναι και οι πιο ευοίωνες προϋποθέσεις για την περιοχή μας, δεδομένου ότι σε άλλα μέρη υπάρχουν άνθρωποι που διεκδικούν και παλεύουν δυναμικότερα από εμάς και καταφέρνουν στο τέλος να κόψουν πρώτοι το νήμα του αγώνα δρόμου.

Εκείνο που θα ήθελα να καταφέρω με τούτο το κείμενο, που το καταθέτω ως έκκληση, είναι να «παρασύρω» κάποιους ανθρώπους που έχουν μεράκι, όρεξη, όραμα, απαίτηση για το καλό, με γούστο και αισθητική και αγαπούν αυτή την πόλη, να συνδράμουν ο καθένας με τις δυνατότητές του στην καταγραφή τουλάχιστον των προβλημάτων και στην αποτύπωση των πέντε παραδοσιακών κτηρίων του Λαγκαδά, ώστε να προλάβουμε την πλήρη καταστροφή τους. Ξέρω ότι κάποιοι μηχανικοί και αρχιτέκτονες, ίσως πέρασαν από αυτά τα σπίτια (Ζλατάνου, Βενιώτη, Δόγκα, Κούζου, Μύλος Γεωργιάδη) και ασχολήθηκαν στις πτυχιακές τους εργασίες, ή κάποιοι φίλοι συνάδελφοί τους αποτύπωσαν κάποτε αυτά τα κτήρια. Οι συμπατριώτες μας φοιτητές του Πολυτεχνείου ας αναλάβουν ως θέμα της πτυχιακής ή της μεταπτυχιακής τους εργασίας ένα αρχοντικό του Λαγκαδά, θα προσφέρουν μεγάλη υπηρεσία στην πόλη μας. Αυτό αναζητούμε! Ακόμα η σημερινή κατάσταση ίσως μας κάνει πιο ευαίσθητους στο να «σώσουμε ό,τι σώζεται» και να βάλουμε όλοι μαζί ένα χέρι βοήθειας στην παλινόρθωση της ομορφιάς και του πολιτισμού στην πόλη μας. Ο πολιτισμός είναι βαθειά πολιτική έννοια και ο τρόπος που ο κάθε πολίτης, η κάθε πόλις, η κάθε κοινωνία συμπεριφέρεται στην πολιτισμική κληρονομιά, φανερώνει με σαφήνεια το επίπεδο της κοινωνίας και τη δυνατότητα επιβίωσής της στο μέλλον.

Αν σκεφτόμαστε σοβαρά ως πολιτικοί και ως πολίτες την βιώσιμη ανάπτυξη της χώρας, οφείλουμε να επενδύσουμε στην κοινωνική, περιβαλλοντική και πολιτισμική βιωσιμότητα. Σε άλλη περίπτωση η κατάρρευση είναι θέμα χρόνου. Οφείλουμε να εκμεταλλευτούμε το πολύτιμο κεφάλαιο του πολιτισμού, που είναι φορτισμένο με πλήθος συμβολικών αξιών, και που αφορά τον κάθε πολίτη αλλά και ανήκει στον κάθε πολίτη.

Ένας-ένας, δύο-δύο, μηχανικοί, αρχιτέκτονες, ας συνεργαστούν για την αποτύπωση των 5 κτηρίων, η προσφορά τους θα είναι τεράστια για να προχωρήσει κάποτε η σωτηρία του πολιτισμού μας και της τέχνης του.

Ξέρω η Λία Στεργίου έχει αποτυπώσει την Οικία Δόγκα με τους μαθητές της, ας την μιμηθούν κι άλλοι για τα υπόλοιπα σπίτια. Περιμένουμε ανταπόκριση…..

ΥΓ. Παρακαλούμε κάντε κάτι για τον Μύλο Γεωργιάδη!!!! Πληρώθηκε από το Πράσινο Ταμείο για να αξιοποιηθεί από τον Δήμο. Τουλάχιστον προστατέψτε την τοιχοποιία του με κάποιο απλό έστω σκέπαστρο. Μέσα υπάρχουν αξιόλογα μηχανήματα που θα μπορούσαν να γεμίσουν ένα μουσείο. Κόψτε κάποια χρήματα από καρναβάλια, φασολάδες και εκδηλώσεις πολιτισμικού σοκ, που υφιστάμεθα. Επενδύστε επιτέλους στον πραγματικό πολιτισμό!!!