Αρχική Σελίδα   |    ΔΗΜΟΣ ΛΑΓΚΑΔΑ    |    ΟΙ ΔΗΜΟΙ    |    ΟΙΚΙΣΜΟΙ    |    ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ & ΜΟΥΣΕΙΑ    |    ΣΥΛΛΟΓΟΙ    |    ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ    |    ΑΓΓΕΛΙΕΣ    |    ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΕΙΤΕ    |    ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ
29/3/2024 13:56:23



















Επισκέπτες Online: 1249


Λίστα Ενημέρωσης

Συμπληρώστε το email σας για να λαμβάνετε ενημερώσεις.






Ίχου-ίχου!!! Λέλεκας!!!  Ίχου-ίχου Τσάπλιακος!!!!
12-03-2022
Ίχου-ίχου!!! Λέλεκας!!! Ίχου-ίχου Τσάπλιακος!!!!
 

Χρονογραφικά, λαογραφικά σημειώματα

Με αφορμή το δημοσίευμα ότι ήρθαν οι πρώτοι πελαργοί στην περιοχή μας, ήρθαν στο μυαλό εικόνες και στιγμές από το παρελθόν, όπου ο ερχομός των αγαπημένων πουλιών, των πελαργών, αποτελούσε γεγονός χαράς και πανηγυρισμού από τα παιδιά της εποχής.

Ο λόγος ήταν ότι ο ερχομός τους προανήγγειλε την άνοιξη και βεβαίως ότι αυτό θα είχε και κάποια καλά νέα, σε ότι αφορούσε την καθημερινότητα των παιδιών. Όλοι ξέραμε την παράδοση όπου την 1η Μαρτίου τραγουδούσαμε το κάλαντο της χελιδόνας, που ήταν το προανάκρουσμα του ερχομού της άνοιξης, αλλά και της επίσκεψης των αποδημητικών πουλιών, καθώς συνδυάζονταν με την έναρξη της Σαρακοστής του Πάσχα και την προσμονή της Ανάστασης. Έτσι λοιπόν όλα τα παιδιά,  αλλά και αρκετοί μεγάλοι, στόλιζαν τα χέρια τους με εκείνα τα βραχιολάκια από άσπρη και κόκκινη κλωστή, με πρώτη σκέψη να μη τους κάψει απότομα ο Μαρτιάτικος ήλιος, αλλά κυρίως τα παιδιά ζούσαν με την προσμονή να δουν τον ερχομό των πελαργών, που γινόταν περίπου μετά τις 15 με 20 του Μάρτη. Τότε λοιπόν με το που έβλεπαν τον πρώτο πελαργό στο χωριό, άρχιζαν να χοροπηδούν και να φωνάζουν «ίχου-ίχου λέλεκας, ίχου-ίχου τσάπλιακος»!!! σε ένδειξη χαράς και καλοσωρίσματος.

Στο Λαγκαδά ο γνωστός πελαργός είχε κι άλλες ονομασίες όπως πχ. Λέλεκας αλλά και Τσάπλιακος, γι’ αυτό αν κάποιος φίλος ήταν πολύ αδύνατος με ψηλά πόδια τον χαρακτηρίζαμε τσάπλιακο ή λελέκι. Το τσάπλιακος κατά τους λαογράφους μάλλον πρέπει να έχει Θρακιώτικη καταγωγή γιατί συνδέεται με ανάλογα δίστιχα και δρώμενα της Θράκης. Με την ευκαιρία λοιπόν αυτή ήρθαν στο μυαλό όλα όσα σκαρφιζόμασταν πού να κρύψουμε τον «Μάρτη» που φορούσαμε στο χέρι, εκείνο το κορδονάκι από άσπρη και κόκκινη κλωστή που τη φορούσαμε την πρώτη του Μάρτη για να σημάνουμε, όπως είπα, το έμπα της άνοιξης. Ε.. τώρα λοιπόν με το έμπα του καλοκαιριού, μια και στις 21 Μαρτίου ξεκινούσε η εαρινή ισημερία, έπρεπε να λειτουργήσει η ιστορία με άλλο τρόπο. Κρύβαμε το Μάρτη σε κάποιο σημείο ώστε να μπορεί να τον βρει ο πελαργός για να μας φέρει το δώρο που ποθούσαμε!!! Βλέπετε πως οι μεγάλες γιορτές συνδυάζονταν πάντα με χαρές και όπως την Πρωτοχρονιά περιμέναμε τον Αϊβασίλη για να μας φέρει το ποθούμενο δώρο μας, έτσι και το για το Πάσχα περιμέναμε να βρει ο πελαργός το «Μάρτη» που κρύβαμε κάτω από κάποιο κεραμίδι, και ελπίζαμε πως θα μας ανταμείψει με κάποιο δώρο.

Αυτός ήταν ο λόγος που στην περιοχή μας οι πελαργοί θεωρούνταν τρόπον τινά «ιερά πουλιά» και απολάμβαναν την αγάπη και το ενδιαφέρον των ανθρώπων, και σε περίπτωση που κάποιος πελαργός πληγώνονταν από κάποιον ανεύθυνο, τον περιμαζεύαμε και τον πηγαίναμε στο αστυνομικό τμήμα, όπου τύγχανε της περιποίησης κάποιου κτηνιάτρου. Έτσι πολλές φορές περνώντας έξω από το αστυνομικό Τμήμα, βλέπαμε να περιφέρεται στην αυλή ήρεμος κάποιος πελαργός και χαιρόμασταν ότι είναι καλά! Ήταν κάτι ανάλογο με τον πελαργό των Αιγαιοπελαγίτικων νησιών που ήταν η ατραξιόν του νησιού. Θυμάστε τον Πέτρο της Μυκόνου!!!

«O πελαργός σε όλους τους λαούς απολαμβάνει ένα σεβασμό. Στην Αρχαία Αίγυπτο, συνδέθηκε με το ιερογλυφικό Ba που σημαίνει «ψυχή». Η εβραϊκή λέξη για τον πελαργό σημαίνει «ελεήμων» ή «καλός». Στην ελληνική και ρωμαϊκή μυθολογία, οι πελαργοί απεικονίζονται ως πρότυπα γονικής αφοσίωσης, και πιστευόταν ότι δεν πεθαίνουν από γηρατειά, αλλά πετούν στα νησιά και παίρνουν την εμφάνιση του ανθρώπου. Το πουλί εμφανίζεται σε, τουλάχιστον, τρεις από τους Μύθους του Αισώπου: Η Αλεπού και ο Πελαργός, Ο Γεωργός και ο Πελαργός και Οι Βάτραχοι που ήθελαν έναν Βασιλιά.

Οι πελαργοί ανελάμβαναν, επίσης, τη φροντίδα των ηλικιωμένων γονέων τους, τη διατροφή τους και ακόμη τη μεταφορά τους, αλλά και στα παιδικά βιβλία είναι πρότυπα για τις αρετές των αρσενικών τέκνων. Ένας νόμος του αρχαίου ελληνικού Δικαίου ονομάστηκε Πελαργόνιος ή Πελαργικός Νόμος, ο οποίος όριζε ότι τα παιδιά ήσαν υποχρεωμένα να γηροκομούν τους γονείς τους. Σήμερα έχουμε την λέξη «αντιπελάργηση», δηλαδή αντιπροσφέρω στους γονείς αυτά που μου χάρισαν.

Οι αρχαίοι Έλληνες έκριναν, επίσης, ότι η θανάτωση ενός πελαργού θα μπορούσε να επιφέρει την ποινή του θανάτου στον δράστη. Φέρεται να προστατευόταν στην αρχαία Θεσσαλία, επειδή κυνηγούσαν φίδια, ενώ ήταν ευρέως διαδεδομένο ως το «λευκό πουλί» του Βιργιλίου. Οι Ρωμαίοι συγγραφείς καταγράφουν ότι, η άφιξη του λευκοπελαργού την άνοιξη, έδινε σήμα στους αγρότες να φυτεύουν τα αμπέλια τους.

Στην σλαβική μυθολογία, οι πελαργοί μετέφεραν τις αγέννητες ψυχές από τον τόπο που αποκαλείται Ίρι πίσω στη Γη, την άνοιξη και το καλοκαίρι. Αυτή η πεποίθηση εξακολουθεί να υπάρχει στο σύγχρονο λαϊκό πολιτισμό πολλών σλαβικών χωρών, στο πλαίσιο της φημισμένης δοξασίας ότι «οι πελαργοί φέρνουν τα παιδιά στον κόσμο». Οι πελαργοί θεωρούνται τυχερά πουλιά από τους Σλάβους και, η θανάτωση κάποιου θα φέρει δυστυχία».

Όλη αυτή την αγάπη οι πελαργοί την ανταπέδιδαν στο τέλος του καλοκαιριού, κυρίως στο τέλος του Σεπτέμβρη με αρχές Οκτώβρη, όπου καθώς ερχόταν ο καιρός να ξαναγυρίζουν στις ζεστές περιοχές τους, στην Αφρική, μαζεύονταν όλοι μαζί και έκαναν γύρους πάνω από την πόλη, σαν ένα τελευταίο ταξίδι αποχωρισμού και αποχαιρετισμού. Κι έβλεπες εκείνα τα τεράστια φτερά, να ανοίγουν σαν μια μεγάλη αγκαλιά για να χωρέσει όλη την πόλη με τους ανθρώπους της! Το τελευταίο αντίο και μια τελευταία ματιά στην πόλη που τους φιλοξένησε, τους δέχτηκε στις φωλιές τους, που διατηρούνταν για χρόνια απείραχτες και γέννησαν τα πουλιά τους. Παράλληλα ήταν και το ευχαριστώ τους, γιατί ο τόπος μας τους έθρεψε για όλο το διάστημα καθώς φρόντιζαν να καθαρίσουν το περιβάλλον από ενοχλητικά έντομα, αλλά και να καθαρίσουν τα χωράφια μας από βλαβερά σκουλήκια που αποτελούσαν κίνδυνο για τα σπαρτά. Οι γιαγιάδες καθώς έβλεπαν το θέαμα του αποχωρισμού εύχονταν καλό δρόμο και σήκωναν μαντήλι αποχαιρετισμού κι εμείς εκστατικοί κοιτάζαμε τον ουρανό. Γινόμασταν κατά τους αρχαίους «άνω+θρώσκοντες», δηλαδή Ανθρωποι!!!

Σήμερα όλα αυτά, για τους πολλούς, είναι παρελθόν και μάλιστα άγνωστο, αλλά όσοι έχουν ακόμα αγάπη για την ιστορία, την παράδοση και το όμορφο παρελθόν τους, αισθάνονται την ίδια χαρά της νιότης τους να πλημυρίζει την καρδιά τους.

Τρύφων Τσομπάνης




 

ALBUM ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΩΝ



Επικοινωνία με lagadas.net
Επιτρέπεται η αναδημοσιεύση του υλικού μόνο με την αναφορά της πηγής © 2010 lagadas.net
design by aksium