Η ομορφιά μπορεί να σώσει τον κόσμο,….αρκεί να ξέρουμε τι είναι όμορφο!

Όμορφο κατά την ελληνική γλώσσα και ετυμολογία, είναι αυτό που είναι «εύμορφον», δηλαδή που έχει καλή μορφή. Αυτή η ομορφιά λοιπόν που συχνά κατακλύζει τον τόπο μας, συχνά επίσης περνά απαρατήρητη από τον πολύ κόσμο, όχι γιατί δεν θέλει την ομορφιά, αλλά γιατί ο καθένας μας έχει ένα δικό του πρότυπο ομορφιάς, μιας υποκειμενικής ομορφιάς.

Η παράδοσή στην πατρίδα μας, είχε άμεση σχέση με την ομορφιά, γι αυτό και οι πρόγονοί μας στα σχολειά δεν βασάνιζαν τα παιδιά με γνώσεις αχρείαστες, αλλά με αυτές που θα τα χάριζαν συμμετοχή στην ομορφιά της ζωής, που ξεκινούσε από την φύση, την αρμονία, τη μουσική, τη ζωγραφική, την ποίηση, τη γραφή και τα μαθηματικά. Αυτά έφταναν για να κάνουν έναν άνθρωπο σοφό!

Αυτή η αίσθηση της ομορφιάς που είχαν, τους έκανε να δημιουργήσουν πολιτισμό και τέχνες, που υποκλίνεται όλη η ανθρωπότητα. Με αυτή την αίσθηση ομορφιάς και μέτρου έκαναν και τα σπίτια τους και λάμπρυναν την αρχιτεκτονική τέχνη.

Πλούσια κάποτε η επαρχία μας από αρχιτεκτονική ομορφιά. Φτωχική σήμερα γιατί χάσαμε και το μέτρο και την αίσθηση της ομορφιάς, αυτής που απολαμβάνεις σε ένα σπίτι της επαρχίας και αναρωτιέσαι πόσο μπροστά ήταν οι παππούδες μας στην αναζήτηση της ομορφιάς.

Είχα τη χαρά το περασμένο Σάββατο να βρεθώ σε μια εκδήλωση του Συλλόγου των Οσσαίων όπου παρουσιάστηκε μια μεταπτυχιακή διατριβή της νέας κοπέλας -αρχιτεκτόνισσας, παρουσία δύο ξεχωριστών καθηγητών της Αρχιτεκτονικής Σχολής του καθηγητή κ. Νομικού και της κ. Δούση, που ήταν οι επιβλέποντες της διατριβής. Πέρα από την εξαίρετη εργασία και την καταπληκτική μακέτα της κ. Μαρίας Τρικάλη, η παρουσία των καθηγητών και η παρέμβασή τους έλυσε αρκετά θέματα, που, κυρίως στα μυαλά των διοικούντων τις πόλεις μας, φαντάζουν δύσκολα και δύσβατα βουνά. Δηλαδή η περιρρέουσα άποψη ότι τα παραδοσιακά σπίτια θέλουν εκατομμύρια για να αναστηλωθούν. ΕΙΝΑΙ ΜΥΘΟΣ, αφού οι συγκεκριμένοι καθηγητές και αναστηλωτές οι ίδιοι, κατέρριψαν με επιχειρήματα και στοιχεία τον οικονομικό φόβο για αναστηλώσεις. Η αναστήλωση ενός διατηρητέου στοιχίζει όσο κι ένα καινούργιο σπίτι.

Βέβαια αν υπολογίσουμε ότι ένα δημόσιο έργο στοιχίζει τα τριπλάσια από ένα ιδιωτικό, τότε καταλαβαίνουμε τον ενδοιασμό, γιατί στο ιδιωτικό ο ιδιοκτήτης πληρώνει και ελέγχει, ενώ στο δημόσιο κατά την κοινή έκφραση «τρώνε πολλοί»!!!!

Το ξέρω ότι μπορεί να γίνομαι και γραφικός, χρόνια τώρα, να μιλάω και να γράφω, να εκδίδω βιβλία για την διάσωση της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς της πόλης μας, αν και δεν είμαι αρχιτέκτονας, απευθυνόμενος «εις ώτα μη ακουόντων», αλλά λέω δεν μπορεί, κάποτε θα αποκτήσουμε άρχοντες που θα έχουν αυτιά που θα ακούνε και θα αντιλαμβάνονται τα θέματα της ανάπτυξης μιας πόλης!!!

Έχουμε μετατρέψει την πόλη μας σε νεκροταφείο του πολιτισμού, καθώς βλέπουμε μέσα στην πόλη να χάσκουν παρατημένα σπίτια, πραγματικά στολίδια και αρχοντικά άλλων εποχών, και να μη νοιάζεται ΚΑΝΕΙΣ για τη σωτηρία τους, παρόλο που το κράτος και η Ευρώπη και το ΕΣΠΑ και το Πράσινο Ταμείο, στηρίζουν και επιχορηγούν τέτοιες προτάσεις.

Όλα αυτά τα παρατημένα και καμένα αρχοντικά, θα μπορούσαν σήμερα να είναι για τον τόπο μας πόλος έλξης τουριστικού ενδιαφέροντος αλλά και ανάπτυξης. Χάσαμε κάποτε την ευκαιρία μετά τους σεισμούς να κάνουμε τον Λαγκαδά σαν την Καστοριά ή τη Βέροια, ή την Αρναία. Χάσαμε την ευκαιρία να δούμε αυτά τα αρχοντικά φωτισμένα και παραδομένα στην αγάπη για τη μόρφωση και τη γνώση, την φιλοξενία και την επιχειρηματικότητα.

Παρόλα ταύτα οι «ηγέτες μας» κάθε τετραετία μας τάζουν ανάπτυξη χωρίς να την πλησιάζουν ή να την αγγίζουν!!! Δηλαδή κάτι σαν τους λαγούς με τα πετραχήλια!!!

Μπράβο στους φίλους της Όσσας, γιατί έδειξαν ότι δεν χρειάζεται να γίνει κάποιος δήμαρχος για να σώσει το χωριό του, αρκεί να αγαπά και να οραματίζεται, να παλεύει και να δημιουργεί για τον τόπο του.

Αν κινδυνεύει από κάτι ο τόπος μας, είναι γιατί όλοι, άρχοντες και αρχόμενοι, ξεχνούν ότι προϋπόθεση για να ζήσει ένας τόπος, είναι η γνώση της ιστορίας του, της λαογραφίας του, της παράδοσής του και των οικονομικών του στοιχείων.

Αυτά ήταν στοιχεία που κοσμούσαν τους παππούδες μας, αλλά όχι εμάς και τους άρχοντές μας. Αδυναμία; Ανυπαρξία οράματος; Ανικανότητα; Έλλειψη διάθεσης για το καλό;
Oτι και να πεις, ένα μένει. Ότι στην Όσσα, ό,τι δεν μπόρεσαν τόσα χρόνια να κάνουν οι Δήμαρχοι, το κάνει ένα μικρός Σύλλογος με πολύ αγάπη για τον τόπο και για την ομορφιά!!! ΘΕΡΜΑ ΣΥΓΧΑΡΗΤΗΡΙΑ !!!!!!

Τρύφων Τσομπάνης

Καθηγητής ΑΠΘ