08-10-2011
Ο ΛΑΓΚΑΔΑΣ ΣΤΟ ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟ ΑΓΩΝΑ
Tην Κυριακή 9-10-11 εορτασμός του Μακεδονικού αγώνα
ΤΟ ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟ ΕΠΟΣ
ΛΑΓΚΑΔΑΣ 1904 - 1908 και 27 Οκτωβρίου 1912
Συχνά στη ζωή μας οι αριθμοί παίζουν έναν σημαντικό ρόλο, κάποτε καταλυτικό, κάποτε καθοριστικό και άλλοτε πάλι γίνονται σύμβολα, όχι μόνο αριθμητικά αλλά και ποιοτικά, ηρωϊκά και ιστορικά. ΄Αλλωστε μη ξεχνάμε πως ο αριθμός, σαν χρονολογία, καθορίζει πάντοτε στη ζωή μας πολλά πράγματα, από το μέτρο της ηλικίας μας ως και όλες τις όμορφες και κακές στιγμές της ζωής μας.
To ίδιο συμβαίνει και με τις πόλεις μας. Ένας αριθμός, ένα νούμερο ή μια ημερομηνία, καθορίζει την ιστορία της μέσα στους αιώνες. Η πόλη μας ας πούμε για παράδειγμα ο Λαγκαδάς, μέσα στην ιστορία του, έχει κάποιους ιστορικούς σταθμούς που σημαίνονται με κάποιες ημερομηνίες - σταθμούς στην πορεία του μέσα στο χρόνο.
Αυτά λοιπόν τα νούμερα αποκτούν ένα ιδιαίτερα ιστορικό και συμβολικό νόημα και συνοδεύουν την ιστορική μας μνήμη για πάντα και καθορίζουν την αυτοσυνειδησία μας ως ατόμων και ως λαό. Άν αγνοούμε αυτούς τους συμβολικούς αριθμούς, δείχνουμε το επίπεδο παιδείας και πολιτισμού μας.1453,1821,1912-13,1922,1941,1944 κλπ., μπορεί για τον μη Έλληνα να είναι απλοί χρονικοί σταθμοί της ζωής του, η και με τελείως διαφορετικό νόημα, όμως για μας τους ΄Ελληνες τα νούμερα αυτά έχουν τέτοιο συμβολισμό, τέτοια σημασία και τέτοια ιστορική φόρτιση, που η άγνοιά τους θα ισοδυναμούσε με εσχάτη προδοσία.
Κυκλοφορώντας κανείς μέσα στην πόλη μας και κατευθυνόμενος προς το Μητροπολιτικό ναό, βρίσκεται σε ένα ιστορικό οδικό δέλτα, που αποτελείται από τις οδούς Παύλου Μελά, Αγίας Παρασκευής και 27ης Οκτωβρίου. Όχι βέβαια τυχαία. Γιατί ο γνωστός ήρωας του Μακεδονικού έπους Παύλος Μελάς, μαζί με τα νιάτα και τους γενναίους άνδρες και γυναίκες της πόλης μας, μέσα από τη στράτευσή τους στον ιερό αγώνα της απελευθέρωσης της Μακεδονίας, μέσω του ναού της Αγίας Παρασκευής, όπου στις κρύπτες του υπογείου της χτυπούσε η καρδιά του αγώνα και έκρυβε μαζί με τα όνειρα της λευτεριάς και τα όπλα των αγωνιστών της, μας οδήγησαν στην ημερομηνία της 27ης Οκτωβρίου του 1912, κατά την οποία ο Λαγκαδάς απέκτησε την πολυπόθητη ελευθερία του από τον Τουρκικό ζυγό.
Η 27η Οκτωβρίου 1912, είναι λοιπόν για το Λαγκαδά και όλη τη Μακεδονία ένας σημαντικός, ίσως ο σημαντικότερος σταθμός της ιστορίας του. Όμως η 27η Οκτωβρίου, έμελε μετά από 32 χρόνια, κατά το τέλος του Β΄ παγκοσμίου πολέμου, το 1944, να ξαναγίνει για την πόλη μας σταθμός ιστορικής μνήμης, γιατί σήμαινε την απελευθέρωση του Λαγκαδά από τις Γερμανικές δυνάμεις κατοχής. Και στους δύο αγώνες, ο Λαγκαδάς είχε τις δικές του ιστορικές σελίδες, γραμμένες μάλιστα με το αίμα των παλικαριών του.
Στον πρώτο αγώνα του 1912 πολλοί έδωσαν το παρόν, που τελείωσε με την απελευθέρωση από τους Τούρκους. Ηταν τα παλικάρια του Μακεδονικού αγώνα, που είχε ξεκινήσει το 1904. Με πρωτοπόρο τον επίσκοπο Αλέξανδρο Ρηγόπουλο, τελευταίο επίσκοπο Λητής και Ρεντίνης και μετέπειτα Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης, ο οποίος έσπειρε τον σπόρο της λευτεριάς σε όλη την περιοχή και τον συνεργάτη του και συνεχιστή του αγώνα, τον θρυλικό παπα - Ιωακείμ Ανανιάδη, δικαστή - πρωτοδίκη στο Λαγκαδά, καθηγητή των γαλλικών και ιδρυτή του Α΄ Δημοτικού σχολείου Λαγκαδά, που κατακρεουργήθηκε από τους κομιτατζήδες στη Γευγελή το 1911, χωρίς να προλάβει να χαρεί το φως της λευτεριάς να χαράζει στον τόπο μας, τον παπα - Δάκο από το Βερτίσκο, τον γενναίο στρατηγό Δημήτριο Κάκαβο, τον ξακουστό καπετάν - Ζώη, φίλο και συμμαθητή του Παύλου Μελά στη σχολή Ευελπίδων, που άφησε την ηρεμία των Αθηνών και την καριέρα του και ανέβηκε στη Μακεδονία για να αναλάβει με την υπόδειξη του Λάμπρου Κορομηλά την οργάνωση του αγώνα στο Λαγκαδά, τον Γεώργιο Σαραντόπουλο που με εντολή του προξενείου της Θεσσαλονίκης έρχεται στο Λαγκαδά, γίνεται ξενοδόχος για να μπορεί να φροντίζει, να κρύβει, να φιλοξενεί, να τροφοδοτεί, να φυγαδεύει τους αγωνιστές όταν κινδύνευαν, τον Αστέριο Οικονόμου και το γιατρό Δημήτριο Λίγδα που μαζί με τον Δήμο Δήμου διαθέτουν όσα έχουν για την τροφοδοσία των ανταρτικών ομάδων, τον φωτισμένο καθηγητή Ηλία Γεωργιάδη (ιδρυτή του Γυμνασίου μας) που αγωνίστηκε για την παιδεία και μέσα από την οργάνωση ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ δούλεψαν για τη λευτεριά του τόπου μας, τους Ηλιάδηδες, τους Δεμερτζήδες και κυρίως τα νιάτα του Λαγκαδά, τον λεβέντη Μιχαήλ Βοσνακίδη που στα 26 του χρόνια δολοφονείται άνανδρα σε ενέδρα που του έστησαν έξω από το σπίτι του, εδώ 50 μέτρα πίσω από την εκκλησία της Αγίας Παρασκευής. Κοντά σ' αυτούς ο Πάσχος Ράμναλης, οι Μπαϊρακτάρηδες, ο Μοσχίδης, ο Γιώργης Τσιομπάνης ή Κωστούσης και ο Γερεμπακάνης μαζί με τον Σταύρο Μπαρέτη, φόρεσαν την ένδοξη στολή του μακεδονομάχου. Ο τελευταίος πεθαίνει μαρτυρικά στη Σάμο για την πατρίδα, σκοτώνοντας προηγουμένως τον τύραννο του νησιού τον περιβόητο Κοπάτση. Η απόφαση για την αποστολή του πάρθηκε στο σπίτι του Χρήστου και της Αικατερίνης Δρεμλή, όπου έβρισκαν πάντα φιλόξενη στέγη όλοι οι περαστικοί από τον Λαγκαδά αγωνιστές. Όμως η μορφή που σημάδεψε την ιστορία του τόπου μας ήταν ο καπετάν - Γιάννης Ράμναλης, ο οποίος στην ηλικία των 18 ετών γίνεται αρχηγός ανταρτικής ομάδας και είναι ο φόβος και ο τρόμος των Τούρκων και των Κομιτατζήδων. Το 1908 μετά την πρώτη φάση του Μακεδονικού αγώνα βρίσκεται στην Αθήνα με το όνειρο να σπουδάσει στη σχολή ευελπίδων, όμως το πάθος του για την πατρίδα και τη λευτεριά της, παίρνει τη θέση του στα όνειρα και τις σπουδές και ξαναγυρνά πίσω. Πάλεψε σκληρά ως το 1912 και ευτύχησε να δεί την πατρίδα λεύτερη.
Ο καπετάν-Ράμναλης γυρνά από τη Θεσσαλονίκη που πήγε να βοηθήσει στην απελευθέρωσή της με τα παλικάρια του στο Λαγκαδά στις 27 Οκτωβρίου με τη γεύση της λευτεριάς νωπή να ψιθυρίζεται στα χείλη των ανθρώπων, και με την διαταγή του Βασιλέως να αναλάβουν την πόλη και να φροντίσουν για τη σταδιακή απόσυρση των τουρκικών δυνάμεων. Στις 26 υπεγράφη η παράδοση, στις 27 η γαλανόλευκη κυμάτισε στην πόλη και στις 28 γίνεται πάνδημη δοξολογία, στις δε 29 Οκτωβρίου η Θεσσαλονίκη υποδέχεται τον Βασιλιά Γεώργιο, ενώ η 1η μεραρχία και το απόσπασμα των ευζώνων αποδίδουν τιμές κάτω από καταρακτώδη βροχή, λές και έκλαιγε και ο ουρανός από τη χαρά του ή να ήθελε άραγε να ξεπλύνει την κατάρα της κατοχής και να παραδώσει τη πόλη καθαρή και άσπιλη στους κατοίκους της.
Η πόλη του Λαγκαδά από τις 27 γιορτή του Αγ. Νέστορα, γιόρταζε τη δική της λευτεριά με πάνδημη δοξολογία στο ναό της Αγίας Παρασκευής της πολιούχου. Ο Μακεδονικός αγώνας άνθισε και κάρπισε τη λευτεριά, που πότισαν με αίμα και τα δικά μας παλικάρια των οποίων τα ονόματα σήμερα βρίσκονται γραμμένα στο μνημείο της πλατείας. Η αναφορά αυτή ας είναι ένα κερί στη μνήμη τους.
Τσομπάνης Τρύφων
Λέκτορας του Α.Π.Θ
Σχολιασμοί φωτογραφιών
Φωτογραφία 1 - πάνω: Ομάδα Μακεδονομάχων, στο μέσον όρθιος ο Φώτιος Γερεμπακάνης.
Φωτογραφία 2: Φωτογραφία των Μακεδονομάχων - αγωνιστών από αριστερά Γεώργιος Δήμου, άγνωστος ντυμένος αλά φράγκα, δηλαδή ευρωπαϊκά, ο Μιχαήλ Βοσνακίδης και ο Αθ. Ζλατάνος.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΣΧΕΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΟ lagadas.net:
ΕΟΡΤΑΣΜΟΣ ΗΜΕΡΑΣ ΤΟΥ ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟΥ ΑΓΩΝΑ ΣΤΟ ΔΗΜΟ ΛΑΓΚΑΔΑ
ALBUM
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΩΝ
.jpg)
