Αρχική Σελίδα   |    ΔΗΜΟΣ ΛΑΓΚΑΔΑ    |    ΟΙ ΔΗΜΟΙ    |    ΟΙΚΙΣΜΟΙ    |    ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ & ΜΟΥΣΕΙΑ    |    ΣΥΛΛΟΓΟΙ    |    ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ    |    ΑΓΓΕΛΙΕΣ    |    ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΕΙΤΕ    |    ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ
29/3/2024 00:38:43



















Επισκέπτες Online: 1246


Λίστα Ενημέρωσης

Συμπληρώστε το email σας για να λαμβάνετε ενημερώσεις.






"Η ΟΜΟΡΦΙΑ ΘΑ ΣΩΣΕΙ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ"....και τον Λαγκαδά
07-02-2012
"Η ΟΜΟΡΦΙΑ ΘΑ ΣΩΣΕΙ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ"....και τον Λαγκαδά
            
Του Τρύφωνα Τσομπάνη, Λέκτορα ΑΠΘ

Στοχασμοί σε καιρούς κρίσης


«Κείνο που σου προσάπτουνε τα χελιδόνια, είναι η άνοιξη που δεν κατάφερες»
                                                                                                     ( Οδυσ. Ελύτης)


Για φαντάσου λοιπόν να είμαστε υπόλογοι ακόμα και στα χελιδόνια…

Αν κάτι όμως θα μπορούσαν να μας προσάψουν, όχι τα χελιδόνια, αλλά τα παιδιά μας, είναι η ιστορία που δεν τους διδάξαμε, τα παραμύθια που δεν τους είπαμε, την αγάπη για τη γενέθλια γη που δεν την φυτέψαμε βαθειά στη καρδιά τους, το ενδιαφέρον για τον τόπο τους.

Όταν δημιουργήθηκε ο Π.Ο.Μυγδονία, είχαμε ακριβώς αυτή την έγνοια, να γνωρίσουν τα παιδιά μας την ντόπια παράδοση, να μάθουν την ιστορία του τόπου τους, να κρατήσουν κάτι από τη γλώσσα μας.

Κάναμε κάποιες προσπάθειες εκδοτικές, ένα cd-rom για την ιστορία και τη λαογραφία της πόλης μας, ένα βιβλίο για την ιστορία των συλλόγων του τόπου μας, ένα άλλο βιβλίο για τις Ιστορικές μορφές του Λαγκαδά, ένα λεύκωμα ιστορικό για τα Λουτρά, δύο βιβλία αναμνήσεων για το Λαγκαδά και το Γυμνάσιο, ένα λεύκωμα για τους ζωγράφους που εμπνεύστηκαν από την πόλη μας και το βιβλίο για την αρχιτεκτονική κληρονομιά του Λαγκαδά, με σπάνιο φωτογραφικό υλικό όπου έχουμε διασώσει ό,τι μας κληροδότησαν οι γονείς μας και σκέφτομαι «δεν έχουμε ποτάμια, δεν έχουμε πηγάδια, δεν έχουμε πηγές, μονάχα λίγες πέτρες, που ηχούν και που τις προσκυνούμε», και το ζητούμενο είναι να ακούσουμε αυτή την ηχώ που αφήνουν μέσα στην ιστορία μας αυτές οι πέτρες, που οι πιο πολλές ήταν τα αγκωνάρια και τα θεμέλια των σπιτικών μας.

Όλα αυτά λοιπόν δείχνουν μια αγωνία, να κρατήσουμε θαλερή τη μνήμη της γενιάς μας, της γενιάς που φεύγει κι αυτής που ακολουθεί. Να κρατήσουμε ζωντανά αυτά που σημάδεψαν τη νιότη και τη ζωή μας, γιατί είναι ο δικός μας πολιτισμός, η δική μας ιστορία, τα δικά μας χνάρια από τούτη την πόλη. Δεν έχει σημασία αν οι σημερινοί δεν νοιάζονται για παλιά κι αρχαία χνάρια, ίσως κι εμείς στην εποχή μας δυσανασχετούσαμε όταν γονείς και δάσκαλοι μας παίδευαν με την ιστορία, όμως να τώρα το δικό μας ταξίδι πορεύεται σε ίχνη που περπάτησαν οι προπάπποι μας κι ακόμα πιο αρχαίοι απ’ αυτούς κι εμείς δε χανόμαστε στον κόσμο, μόνο έχουμε να λέμε για προγόνους και πολιτισμό που χαίρεται η ανθρωπότητα ολάκερη. Είναι καλό εμείς οι παλιότεροι να σκαλίζουμε τη μνήμη μας για να φυλαχτούμε από το βιολογικό αλτζχάϊμερ, η μνήμη όμως των παιδιών μας πρέπει να καλλιεργείται για να αποφευχθεί ένα εθνικό αλτζχάϊμερ.

Ποιος θα θυμάται σε λίγα χρόνια αυτή τη πόλη; Το πώς ξεκίνησε και πού έφτασε;
Για να σκεφτούμε ότι το 1972 ο Λαγκαδάς είχε την πρώτη και μοναδική τότε  πολυκατοικία (του Σταυρίδη) που ήταν τότε σημείο αναφοράς στη ζωή μας, «πάμε να παίξουμε κοντά στην πολυκατοικία», και είχε ακόμα 50-60 σπίτια, στολίδια αρχιτεκτονικής και εκπληκτικής αισθητικής. Σήμερα Τι ;

Σήμερα που έλειψε αυτή η παλιά αισθητική στην αρχιτεκτονική της πόλης μας, έχουμε εκατοντάδες πολυκατοικίες, με τη δική τους βέβαια αισθητική άποψη, την αισθητική της εποχή μας και του γούστου του καιρού μας. Ίσως σε 200 χρόνια όταν στο Λαγκαδά θα χτίζονται οικοδομές 20 ορόφων, τα σημερινά σπίτια να δημιουργούν νοσταλγία στα παιδιά της εποχής και μακάρι να βρεθεί κάποιος να εκδώσει ένα λεύκωμα για τη δική του καλή εποχή. Όταν εκδώσαμε τον τόμο για την αρχιτεκτονική κληρονομιά του Λαγκαδά σκεφτήκαμε να βάλουμε για τίτλο το «λόγω τιμής και αγάπης», γιατί ένας σύγχρονος τραγουδιστής λέει πως «όλα είναι ίδια αν δεν τ’ αγαπάς», και πραγματικά μπαίνοντας σε μια πόλη, η πρώτη εικόνα που σου εντυπώνεται είναι η αισθητική της πόλης και η αρχιτεκτονική της δομή. Η πρώτη αίσθηση της μεγαλούπολης, της επαρχιακής ή μικρότερης πόλης ή του χωριού, με τις πολυκατοικίες, τα διώροφα ή τα αγροτόσπιτα, είναι καθοριστική. Με μια προσεκτικότερη όμως ματιά, διαπιστώνεις ότι τα σπίτια είναι όπως κι οι άνθρωποι, είναι όμοιοι κι όμως διαφέρουν, ο καθένας με τη διαφορετικότητά του και την προσωπικότητά του.
Έτσι και τα σπίτια μας, διαφορετικά, σαν τα δακτυλικά μας αποτυπώματα, στοιχεία της διαφοράς της προσωπικότητάς μας, της οικονομικής κατάστασης, της κοινωνικής ζωής, της αισθητικής και του προσωπικού γούστου και μέτρου, ακόμα και του περιβάλλοντος και της περιοχής . Ψάξτε μέσα στην πόλη, δε θα βρείτε δύο απολύτως όμοια σπίτια. Μπορεί να έχουν κοινά στοιχεία, ακόμη και το ίδιο σχέδιο, αλλά κάπου αν ψάξετε θα βρείτε τη διαφορά. Μπορεί όταν το 1900 ο μεγάλος αρχιτέκτονας της Θεσσαλονίκης ο Παιονίδης, που έχτισε την Τράπεζα της Ελλάδος στη Θεσσαλονίκη και στο Λαγκαδά οικοδόμησε το παλιό κτίριο της Εθνικής Τράπεζας, το παλιό καταπληκτικό κτήριο των Λουτρών, το Διοκητήριο, το Α’ Δημοτικό σχολείο, πίσω ακριβώς, το σπίτι του Βοσνακίδη-Τανάσκου, να επηρέασε αισθητικά την μετέπειτα οικοδομική αισθητική, όπως και τα σπίτια Δόγκα, Βενιώτη, Κούζου, Γεωργιάδη, να συμπίπτουν σε πολλά στοιχεία, όμως δεν είναι ίδια απόλυτα. Μπορεί μάλιστα να έχουν και κρυμμένες αρετές, που μόνο ένα έμπειρο μάτι θα μπορούσε να εντοπίσει. Όπως για παράδειγμα στο σπίτι του Βενιώτη υπάρχει μια ξυλοκατασκευή που όμοιά της η επιστήμη συναντά στην Κωνσταντινούπολη και στη Βουλγαρία.






Το κάθε τι, έχει τη δική του πνοή, τη δική του ψυχή, τη δική του ανάσα κι έχει μέσα στα πλιθιά, στις πέτρες και στους τσατμάδες του, όνειρα, φαντασία, μεράκι, γούστο και κυρίως αγάπη. Πολλές φορές η ιστορία των σπιτιών δένεται άρρηκτα με την ιστορία των νοικοκυραίων του. Ποιος μπορεί να ξεχάσει ότι στο υπόγειο του Γεωργιάδη φυλακίστηκαν τα μέλη της «Φιλοπροόδου Αδελφότητος Λαγκαδά», από τους Τούρκους κατά τη διάρκεια του Μακεδονικού αγώνα; Ποιος ξεχνά ότι στο υπόγειο του σπιτιού του Χρήστου Δρεμλή κρυβόταν ο οπλισμός του αγώνα το 1908;
Ποιος μπορεί να αμφισβητήσει ότι οι τοίχοι των σπιτιών ήταν οι μοναδικοί μάρτυρες των μυστικών του Μακεδονικού αγώνα ή και της εθνικής αντίστασης του ΄40;

Απ όλα αυτά τα σπίτια, σήμερα έμειναν 5-6 μόνο, για να μας θυμίζουν την ιστορία, την τέχνη, την αισθητική, τη ζωή και την κληρονομιά αυτής της πόλης. Ο σεισμός του ΄78 γκρέμισε τα πάντα, εννοώ ότι εκτός των σπιτιών  γκρέμισε και την ιστορία τους, αλλά και τη συνείδησή μας. Σε άλλες περιοχές η ιστορία συντηρείται και μέσα από την αρχιτεκτονική παράδοση, «εκποιείται» κατά τον καλύτερο τρόπο η κληρονομιά που άφησαν κάποιοι στους απογόνους τους, και σήμερα πόλεις και περιοχές γνωρίζουν την ανάπτυξη και γίνονται πόλος έλξης και τουριστικής αναζήτησης, επειδή απλά σεβάστηκαν την ιστορία τους και συντήρησαν τη μνήμη.
Σε μας έμειναν να χάσκουν ανοιχτές πληγές, σα στόματα ανοιχτά που κραυγάζουν «βοήθεια», χωρίς να νοιάζεται κανείς. Ευτυχώς υπάρχει ένα αυστηρό νομικό πλαίσιο, που σώζει έστω και την τελευταία στιγμή την τραυματισμένη ιστορία μας, αρκεί να υπάρχει ακόμα και μόνο η φωτογραφία του κτηρίου, όμως χρειάζεται μια ανθρώπινη παρέμβαση για  να γίνει κάτι. Είμαστε στο παρά πέντε.





Το κουδούνι του κινδύνου το χτύπησαν οι πρώτες κόκκινες κορδέλες στο σπίτι του Βενιώτη, είναι αυτές οι κορδέλες που μπαίνουν σε κάθε δυστύχημα, αλλά στα δυστυχήματα συνήθως κάποιος ειδοποιεί ένα ασθενοφόρο, ένα σωστικό συνεργείο. Στο Λαγκαδά του 2012, η αφασία είναι ανησυχητική. Οι ιδιοκτήτες ονειρεύονται τον εργολάβο να τους παραδίδει το κλειδί του νέου διαμερίσματος, το Υπουργείο πολιτισμού περιμένει τις δικές μας ενέργειες, οι αρμόδιοι φορείς σφυρίζουν αμέριμνα, οι πολιτικοί μας, εν όψει των εκλογών κάνουν ομιλίες για το αλτζχάϊμερ, σε μια πόλη που ήδη πάσχει απ’ αυτό στον πνευματικό και πολιτιστικό του τομέα, κι εμείς εδώ και δέκα χρόνια μιλάμε, γράφουμε, δημοσιεύουμε, φωτογραφίζουμε, ό,τι μας πληγώνει, σαν άτομα, σαν κοινωνία, σαν πόλη.






Το βέβαιο είναι ότι το πείσμα των σπιτιών αυτών είναι μεγαλύτερο από το δικό μας πείσμα και την αδιαφορία μας γι’ αυτό το τμήμα του πολιτισμού μας. Ευελπιστούμε ότι έφτασε η έσχατη ώρα να αναμετρηθούμε σαν κοινωνία με την ιστορία μας και το χρέος μας απέναντί της και να δούμε τα σπίτια αυτά, που κάποια είναι χαρακτηρισμένα ως ιστορικά μνημεία, να αποκτούν αίγλη και φως. Ποιος δε θα ζήλευε μια πόλη που θα είχε ως Δημόσια κτήρια παλιά παραδοσιακά αρχοντικά, για να στεγάσουν βιβλιοθήκες, μουσεία, ξενώνες φιλοξενίας, εστιατόρια και όσα άλλα θα μπορούσε να φτιάξει η επινοητικότητα του Έλληνα. Τι άραγε έχει να δείξει άλλο αυτή η πόλη πέρα από την αρχιτεκτονική μας κληρονομιά; Γιατί σε άλλα μέρη μπορούν και εδώ δε γίνεται τίποτα; Γιατί στην Αρναία, στο Σοχό, στην Όσσα, στη Βέροια, στον Παλιό Παντελεήμονα; Ποιος δε χάρηκε την αναστύλωση των Λουτρών; Ποιος δε γνώρισε μια άλλη ομορφιά που την είχαμε θαμμένη σε δύο μέτρα μπάζα για χρόνια ολόκληρα;

Ο μεγάλος Ντοστογιεφσκι έλεγε πως  «η ομορφιά θα σώσει τον κόσμο», υπό την έννοια  ότι ο άνθρωπος που αγαπά την ομορφιά πρέπει και  να την επεκτείνει στη ζωή του, στην ψυχή του, στο σπίτι του, στην πόλη του, στον κόσμο όλο.

Αν σώσουμε την ομορφιά θα μας σώσει κι αυτή.

Κλείστε λίγο τα μάτια κι ονειρευτείτε αυτά τα σπίτια με φως και ζωή. Έχουμε μια πόλη όμορφη, μόνο που η ομορφιά της μπορεί να βρίσκεται και σε ένα φουρούσι, στην εξώπορτα του Ζωγράφου, στη σιδεριά της εξώπορτας του Δορβατζίκα, σε μια σιδεριά στο Ξενοδοχείο «ΠΑΡΙΣΙΩΝ», στο κεντημένο κουρτινάκι στο σπίτι του Ζλατάνου, στην πορτάρα της Λενκούδας, στο μπαλκόνι του Κούζου, στο μανδρότοιχο με τις βουκαμβίλιες στου Μύρβαλη και την αγράμπελη  στου Τούμπουρα.





Θέλουμε να ελπίζουμε ότι κάποτε «τα όνειρα θα λάβουνε εκδίκηση», όπως λέει ο ποιητής και τότε η ομορφιά θα σώσει την πόλη μας.



 

ALBUM ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΩΝ



Επικοινωνία με lagadas.net
Επιτρέπεται η αναδημοσιεύση του υλικού μόνο με την αναφορά της πηγής © 2010 lagadas.net
design by aksium