ΧΡΟΝΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΗΜΕΙΩΜΑΤΑ

Του Τρύφωνα Τσομπάνη                                 

Στο πρακτορείο του ΚΤΕΛ γινόταν η άγρα των πελατών από ντόπιους τουριστικούς πράκτορες, όπως ο Περικλής ο Ζηζός, ο Ηλίας ο κάλπης, ο Αντώνης Κούζος, ο Λαυρέντης, η κυρά-Ευδοκία και αρκετοί άλλοι που είχαν δικά τους δωμάτια ή οδηγούσαν τους πελάτες στα προς ενοικίαση δωμάτια, έναντι πουρμπουάρ. Βέβαια οι καυγάδες, Ομηρικοί, για το ποιος θα πάρει τον πελάτη και ποιος σήκωσε πρώτος την βαλίτσα του. Έτσι και έβλεπαν άνθρωπο με βαλίτσα ή μποξά, ορμούσαν πάνω του χωρίς δεύτερη κουβέντα. Στο χώρο των Λουτρών, κάθε Τρίτη, παρουσίαζε το πρόγραμμά του για τους λουόμενους και το άλλο κοινό, ο γνωστός Καραγκιοζοπαίχτης του Λαγκαδά ο Μπάμπης Μηλιώσης, εξαιρετικός στο είδος του εφάμιλλος του Σπαθάρη, και με εξαιρετικό χιούμορ. Τα βράδια η απαραίτητη βόλτα στον κεντρικό δρόμο, από το ζαχαροπλαστείο του Ζαχαρά, που ήταν το σημείο που είναι σήμερα τα υποδήματα του ΠΕΤΡΟΥ και έφτανε μέχρι τον θερινό κινηματογράφο ΑΪΝΤΑ, δίπλα από τον σημερινό ΟΤΕ.

Πιο πέρα, που δεν υπήρχε επαρκής φωτισμός, ήταν μόνο για τους ερωτευμένους, και βέβαια στα καλάμια του Γκόσιου, πίσω από το ΕΣΥ, γράφτηκαν όλες οι μεγάλες αγάπες του Λαγκαδά. Στην πλατεία, η ταβέρνα του ΡΟΥΜΑΝΟΥ με τις κιθάρες, στου ΜΗΤΤΑ η ποντιακή λύρα, στου ΚΑΜΠΑΚΑ το πικάπ με τα τραγούδια της εποχής, άπλωναν όλοι τα τραπεζάκια τους έξω και έπαιρνε άλλη όψη η πλατεία.

 Πιο πέρα στη εκκλησία της Παναγίας, η ταβέρνα του Καραμπαλάση και του Γραμματόγλου, παραπέρα ο ΦΑΡΟΥΚ, κι από την άλλη τα 5Φ και το ΑΪΔΟΝΑΚΙ. Παντού νοστιμιές και μυρωδιές από τα ψητά ή τα γιασεμιά και την αγράμπελη. Οι λουόμενοι ξεχώριζαν από μακριά, γιατί μεσ’ το κατακαλόκαιρο φορούσαν πάντα σακάκι ή ζακέτα, με αποτέλεσμα αν κάποιος από την παρέα μας ντυνόταν καμιά μέρα πιο βαριά, του λέγαμε όλοι μαζί: «τι  κουκουλώθηκες έτσι  σα μπάνιατζης»; Αυτοί λοιπόν οι άνθρωποι δεν έδιναν μόνο ζωντάνια και κίνηση στο Λαγκαδά, αλλά δημιουργούσαν και προβλήματα στους ζωηρούς συμπολίτες μας. Έτσι λοιπόν η λαϊκή μούσα κατέγραψε ένα τέτοιο πρόβλημα και το έκανε τραγούδι:

«Μια βραδιά στο Λαγκαδά

ήρθε κάποια για λουτρά,

την είδα και μούρθε ζάλη, μ’ άναψε φωτιά.

Πέφτω δίπλα της μιλώ και της λέγω σ‘ αγαπώ,

κι για σένα γω πεθαίνω λιώνω κι αρρωστώ.

Κι αυτή μου λέει με καημό:

Είμαι χήρα η κακομοίρα

κι είμαι από χωριό».

Το δυστύχημα στην προκειμένη περίπτωση ήταν διπλό. Γιατί η όμορφη κυρά, και χήρα ήταν, αλλά κι από χωριό, το οποίο προφανώς δεν αποχωριζόταν για τα μάτια ενός Λαγκαδιανού. Όμως όταν δεν ευδοκιμούσαν τέτοιες καταστάσεις  με ξένες, τα πατριωτάκια μας δεν το έβαζαν κάτω. Εφάρμοζαν το σχέδιο « ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗΣ», πολύ πριν το ανακαλύψουν οι πολιτικοί. Ρίχναν γέφυρες στα διπλανά χωριά, και έδειχναν το ενδιαφέρον τους για το ασθενές φύλλο των περιχώρων. Μια τέτοια ιστορία κατέγραψε ο συγγραφέας και λαογράφος Νίκος Κοσμάς που διασώθηκε σαν τραγούδι: 

« Τρελλή μου Χρυσαυγιώτισα ξανθιά και μαυρομάτα

που τρέλανες το Λαγκαδά, με τα γλυκά σου μάτια.

Δε στο πα Χρυσαυγιώτισσα να μην αγαπηθούμε

γιατί είν’ ο έρωτας πικρός και θα φαρμακωθούμε;

Αν θέλεις να βλεπόμαστε κρυφά από τους γειτόνους

σπείρε μηλιά στο κήπο σου να κρύβομαι στους κλώνους.

Αηδόνια δεκατέσσερα θα στείλω στη αυλή σου

να κελαηδούν κάθε πρωί, να σκάσουν οι εχθροί σου».

Δεν ξέρω αν τελικά έσκασαν οι εχθροί, πάντως το  σίγουρο είναι πως έζησαν αυτοί καλά και μεις καλύτερα, όπως έλεγαν τα παλιά καλά παραμύθια.