Χρονογραφικά σημειώματα του Τρύφωνα Τσομπάνη

ΜΑΝΑ ΜΟΥ ΚΑΙ ΠΑΝΑΓΙΑ

Ο γλυκασμός των αγγέλων                     

Πρώτη Αυγούστου και γέμισαν οι εκκλησιές με κόσμο και προσευχές, παρακλήσεις και δάκρυα ανθρώπων που αναζητούν την ελπίδα και την παρηγοριά. Για 15 μέρες σε κάθε ναό θ’ ακούγεται η μόνιμη επωδός «υπεραγία θεοτόκε σώσον ημάς» και στις 15 Αυγούστου ο λαός θα κλίνει ευλαβικά το γόνυ στο σεπτό Της σκήνωμα, στη σεβάσμια κοίμησή Της.

Δεν βρίσκει λόγια ο ανθρώπινος λόγος, πολλές φορές, να αναφερθεί στο όνομα της Παναγιάς, της Μητέρας όλου του κόσμου. Οι άνθρωποι της καθημερινότητας και του μόχθου ψάχνουν για τα γλυκύτερα και ωραιότερα ονόματα, προκειμένου να μιλήσουν γι'Αυτήν, η ποιητική πένα σταματά μπροστά στο πρόβλημα της περιγραφής της αγάπης Της, άνθρωποι που δεν θρησκεύουν ποτέ, συχνά δείχνουν ένα σεβασμό και μια τρυφερότητα όταν μιλούν για την Παναγιά, την παρηγοριά, την ελπίδα την δεομένη, την γλυκοφιλούσα, την υπέρμαχο στρατηγό, την οδηγήτρια, την κοσμοσώτειρα . Ένα βιβλίο 600 περίπου σελίδων, περιλαμβάνει  όλα τα προσωνύμια και τα επίθετα που ο ανθρώπινος λόγος έχει εφεύρει για την Παναγιά. Χιλιάδες λέξεις κι ακόμα φαντάζουν αδύνατες να περιγράψουν την τιμιωτέρα των χερουβείμ και τον γλυκασμό όχι μόνο των ανθρώπων αλλά και των αγγέλων. Οι νεοέλληνες ποιητές αφιέρωσαν αρκετές σελίδες στη μορφή της και ο σύχγρονός μας ποιητής και στιχουργός Λευτέρης Παπαδόπουλος αφιέρωσε ένα ποίημα στην Παναγιά και τη Μάνα του:

Η ΠΑΝΑΓΙΑ

Όπου πίκρα και ορφάνια                         

και φτωχολογιά                                        

με τα μάτια βουρκωμένα                          

βρίσκεται η Παναγιά.   
                                                                                    

Πότε γνέθει πότε υφαίνει                           

πότε τραγουδεί

πότε σκύβει να φιλήσει                            

κάποιο άρρωστο παιδί. 
                                                                                

Και την άλλη μέρα νάτη                           

πάλι απ’ το πρωί                                       

να μας λέει «κάντε κάτι                          

για αλλάξει η ζωή»

H MANA MOY

H μάνα μου φοράει τσεμπέρι

σαν τις μανάδες τις παλιές

παίρνει την Παναγιά απ’ το χέρι

και τρέχουνε στις γειτονιές

και σμίγουνε με τον κοσμάκη

που λέει το ψωμί ψωμάκι

κι όταν γυρνάνε στα σοκάκια

σα δυόσκιές μεσ’ τη βραδιά

με τα φτωχά τους ρουχαλάκια

όλο βροχή και λασπουριά

δεν ξέρω να τις ξεχωρίσω

ποιανής το χέρι να φιλήσω.

Ψάχνοντας αυτές τις μέρες σε επίκαιρα κείμενα βρήκα ένα που μου άρεσε πολύ και σας το παραθέτω:

«Αγαπώ τις χωριάτικες εκκλησίες.
Τον τρόπο που τα χαμόσπιτα στριμώχνονται γύρω τους όπως τα κλωσσόπουλα κάτω από τα φτερά της κλώσας. Αγαπώ τα χρώματά τους ,το άσπρο του ασβέστη, το λουλακί ,την ώχρα, την οπτή γη. Τους αυλόγυρους με τις  γλάστρες  και το βασιλικό. Το καντήλι τους που σταλαματά και μυρίζει λιόλαδο και το θυμιατό με τις στάχτες από το λιβάνι αφημένο στο κατώφλι της ωραίας πύλης. Και το βλέμμα που σου αντιγυρίζει η Παναγιά μέσα από τα χρυσαφιά και κόκκινα των εικόνων, με τα μάτια που σε ακολουθούν στο δροσερό μισοσκόταδο .Το υποδόριο χαμόγελό της που μόνο το μαντεύεις στο αυγουλόσχημο πρόσωπο.
Τις νύχτες κατεβαίνει από το τέμπλο, ανασηκώνει το χιτώνα Της και περπατεί στα σοκάκια μ’ ελαφριά βήματα. Χαϊδεύει το κεφάλι των αδέσποτων σκυλιών. Κοιτάζει μέσα από τα φωτισμένα παράθυρα των σπιτιών, φτιάχνει τα σκεπάσματα των παιδιών που ξεσκεπάστηκαν στον ύπνο τους και ξαποσταίνει στις αυλές με την αμπερόριζα και το νυχτολούλουδο. Πριν φέξει ,γυρίζει πάλι να χωθεί ανάμεσα στα χρώματα της εικόνας Της, να πάρει την παλιά, γνωστή Της στάση.
Αν  τύχει να πας πολύ πρωί στην εκκλησία, καθώς θα προσκυνάς την Παναγιά, σκύψε και μύρισε το ρούχο . Θα δεις ότι μυρίζει αγιάζι και γιασεμί. Κι αν σκύψεις πολύ χαμηλά θα δεις τις άκρες του λερωμένες απ΄ τη σκόνη των δρόμων».

Εύχομαι το καλύτερο σε όλους μας, χρόνια καλά κι η Παναγιά μαζί μας.